Maritime Single Window

Alvorens een schip een haven aandoet, moeten verschillende vereiste rapportages en documentatie worden opgestuurd, zoals douaneformulieren, veiligheidscertificaten en vrachtinformatie. De wijze waarop deze informatie ingeleverd dient te worden, verschilt per haven.

Om deze meldingsformaliteiten in de EU te harmoniseren, heeft de EU de EU-richtlijn 2010/65 opgesteld. Hierin wordt voorgeschreven dat alle EU-lidstaten een (Maritime Single Window) moeten ontwikkelen. Hiermee hoopte de EU, zoveel mogelijk, de belemmering voor het zeevervoer te verwijderen.

Deze MSW-richtlijn heeft de afgelopen jaren helaas niet het gewenste effect bereikt. De administratieve lasten aan boord zijn niet afgenomen; integendeel, ze zijn juist sterk toegenomen. Dit kon gebeuren omdat verschillende EU-lidstaten en hun havens de ruimte hadden om een eigen invulling te geven aan de MSW-richtlijn. Dit veroorzaakt tot op de dag van vandaag grote frustraties bij kapiteins, bemanning en reders.

Na grote druk vanuit de sector is de Europese Commissie een hersteltraject gestart. Ter vervanging van de MSW-richtlijn is de nieuwe EMSWe- aangenomen. Het hoofddoel van deze verordening is ‘geharmoniseerde regels te geven aan de verstrekking van de vereiste gegevens, met name door ervoor te zorgen dat de gegevens aan elk Europees maritiem elektronisch loket op dezelfde wijze kunnen worden gemeld.

Het implementatieproces van de nieuwe EMSWe-verordening is halverwege augustus 2019 gestart en zal in totaal 6 jaar in beslag nemen. Tot 2025 is er nog veel (implementatie)werk te doen. Het is van belang dat dit implementatieproces goed verloopt en er daadwerkelijk voor gaat zorgen dat de administratieve lasten aan boord verminderen en dat schepen in iedere EU-haven op dezelfde manier kunnen melden en binnen de EU dezelfde meldingen niet steeds opnieuw hoeven te doen.

Ook moet ervoor gezorgd worden dat alleen de essentiële meldingsgegevens worden gevraagd van schepen en dat het aantal elementen tot een minimum wordt beperkt, zoals dat in het Verdrag inzake het vergemakkelijken van het internationale verkeer ter zee is bepaald.

Hangende het implementatieproces zouden de schepen de maritieme meldingen elektronisch door middel van FAL-formulieren moeten kunnen blijven doen. Dit zijn gestandaardiseerde formulieren, als bepaald in het Verdrag inzake het vergemakkelijken van het internationale verkeer ter zee (FAL-Verdrag). Op basis van artikel 7 van de MSW-richtlijn moeten de EU-lidstaten de FAL-formulieren namelijk blijven accepteren, zij het sinds 1 juli 2015 uitsluitend in elektronische vorm.

De nieuwe EMSWe-verordening is op 25 juli 2019 gepubliceerd en op 15 augustus 2019 in werking getreden.

De nieuwe EMSWe-verordening gaat na een implementatieproces van 6 jaar de huidige MSW-richtlijn vervangen. De huidige MSW-richtlijn wordt uiteindelijk op 15 augustus 2025 formeel ingetrokken.

Op 3 februari 2023 zijn de gedelegeerde verordening 2023/205 en de uitvoeringsverordening 2023/204 als aanvulling op de EMWe-verordening gepubliceerd. De gedelegeerde verordening bevat de EMWe-dataset. De uitvoeringsverordening bevat de technische specificaties, de normen en de procedures voor het EMSWe.

In september 2024 werd duidelijk dat de meeste EU-lidstaten de deadline van 15 augustus 2025 niet zullen halen, ondanks de implementatietermijn van 6 jaar die de EU-lidstaten kregen.