Russische zeevarenden nog onmisbaar voor de Nederlandse vloot

Al decennialang wordt er op de Nederlandse vloot samengewerkt door zeevarenden met verschillende nationaliteiten. Met een kwaliteitsvlag, zoals de Nederlandse, moeten de bemanningsleden aan hoge eisen voldoen. Met een dalende instroom van nieuwe Nederlandse zeevarenden op de zeevaartscholen en tegelijkertijd de gevolgen van de vergrijzing goed zichtbaar, is de Nederlandse zeegaande vloot meer en meer afhankelijk van bemanning uit het buitenland. Voor reders is er slechts een beperkt aantal landen dat hoogopgeleide zeevarenden kan leveren die voldoen aan onze Nederlandse eisen.  Naast Nederland zijn dit vooral Oekraïne, de Filipijnen, Indonesië, en ook Rusland. 

Deze laatstgenoemde groep ligt, sinds de inval van Rusland in Oekraïne, onder een vergrootglas. Zo zijn er zorgen over mogelijke sabotage die deze zeevarenden vanuit hun positie kunnen uitvoeren. Het recent gepubliceerde onderzoek van het Juridisch Nautisch Advies Bureau wijst ook naar de Russische kapiteins varend op Nederlandse schepen als een risico. 

Het eventueel weren van alle 1.900 Russische zeevarenden is in dit verband dan ook begrijpelijk. Tegelijkertijd is dit niet zonder consequenties. Een dergelijk besluit legt niet alleen een fors deel van de Nederlandse vloot stil, maar kan ook nog eens leiden tot het omvlaggen van deze schepen. Omvlaggen naar die registers waar wel met Russische zeevarenden mag worden gevaren. Dit laatste zou het slechtste scenario zijn voor Nederland, omdat niet alleen de concurrentiepositie van onze vloot hierdoor wordt ondermijnd, maar het ook nog eens leidt tot een verkleining van de Nederlandse vlag. 

Minister Barry Madlener ( ) lijkt zich bewust van de gevolgen van een dergelijk algemeen verbod voor het varen met Russische kapiteins in te zien. Hij kiest namelijk voor een doelgerichtere aanpak. Zo wil de minister het mogelijk maken om individuele Russische kapiteins te weren als de nationale veiligheid in het geding is. Volgens de KVNR is dit de enige juiste aanpak. Het is in het belang van de reders om (Russische) kapiteins te weren die een gevaar vormen voor schip én bemanning of nationale veiligheid. 

Wel roept de KVNR daarbij direct ook de overheid op om snelheid te maken met het toestaan van meer nationaliteiten aan boord van Nederlandse schepen. De Nederlandse vloot moet varen en dat kan niet zonder bekwame bemanning. Met de dalende cijfers in het Nederlandse zeevaartonderwijs en de groeiende vergrijzing moet er over de landsgrenzen heen worden gekeken. Hiervoor is het nodig dat Nederland met meer landen waar zeevarenden vandaan komen zogenoemde Memoranda of Understanding sluit. Dit zijn afspraken tussen Nederland en een ander land op basis waarvan de eenzijdig of wederkerig worden erkend.

Door meer nationaliteiten toe te laten op de Nederlandse vloot zorgen we niet alleen voor een sterkere en aantrekkelijkere Nederlandse vlag, maar zijn reders ook wendbaarder wanneer er sprake is van een dergelijke onverhoopte situatie.