Wet minimumloon

Lange tijd was het de vaste koers van de Nederlandse overheid dat de Wet minimumloon niet van toepassing was aan boord van Nederlands gevlagde zeeschepen. Dit was voor reders het baken in een gelijk speelveld in de internationale zeevaart. Door een uitspraak van de in 2019 is dit vaste gegeven onder druk gekomen. 

Tot de uitspraak bepaalde het woonland van de zeevarende altijd het antwoord op de vraag of de WML wel of niet van toepassing is. Dit wordt het genoemd. Ondanks deze vaste koers introduceerde de Raad van State in een rechtzaak over havenslepers een ander uitgangspunt: het . Niet meer het woonland van de zeevarende bepaalde de toepasselijkheid van de WML, maar de thuishaven van het schip. Deze uitspraak is het begin geweest van overleg tussen de sociale partners en de betrokken ministeries van en over de toepassing van de WML op Nederlands gevlagde schepen in de internationale zeevaart. 

Door de introductie van het ‘thuishavenbegrip’ in deze specifieke zaak, heeft de Raad van State het vraagstuk over de reikwijdte van de WML  niet duidelijker gemaakt.  

De beloning van niet-EU-zeevarenden op Nederlands gevlagde zeeschepen is namelijk nog altijd gebaseerd op het woonlandbeginsel. De KVNR vindt dat het woonlandbeginsel zo veel als mogelijk moet blijven gelden als bepalend uitgangspunt. Het waarborgt een gelijk internationaal speelveld voor Nederlandse reders en een gelijkwaardige beloning van zeevarenden die hun thuis hebben in allerlei landen met allerlei verschillende economische standaarden.  

Daarbij geldt dat de zeevarende altijd tenminste aanspraak heeft op het internationale minimumloon dat is bepaald door de Internationale Arbeidsorganisatie . Dit zogeheten ILO-minimum is daarmee een waarborg voor de rechtspositie van de internationale zeevarende.

Na de uitspraak van de Raad van State en gezien de introductie van het thuishavenbegrip zijn de KVNR en FNV vakbond Nautilus International als sociale partners door de ministeries van IenW en SZW gevraagd hun advies te geven over de toepasselijkheid van de WML.  

De KVNR ziet het belang van dat advies omdat uitgaan van het thuishavenbeginsel in plaats van het woonlandbeginsel, zou kunnen leiden tot WML-aanspraken van niet-EU zeevarenden die wonen buiten Nederland. Dit is een bedreiging voor de toekomst van de Nederlandse zeevaart, Nederlandse werkgelegenheid en het stelsel van gelijkwaardige beloning. Want van veel zeeschepen onder Nederlandse zou namelijk kunnen worden gesteld dat Nederland de thuishaven is ondanks het veelvuldig varen in internationale wateren.  

De KVNR en Nautilus hebben sinds 2019 meerdere overleggen gehad over de WML. In het voorjaar van 2020 is aan de toenmalige ministers van SZW en IenW de gezamenlijke zienswijze gepresenteerd en ook een ‘schets van het minimumloon’ waarin basisprincipes zijn opgenomen waaraan een aangepaste WML zou moeten voldoen.  

Na die presentatie is het door omstandigheden stil gebleven. Wel hebben de cao-partijen in de koopvaardij al vanaf 1 januari 2020 duidelijkheid gegeven door in cao’s voor niet-EU-zeevarenden overeen te komen wanneer aan boord van zeeschepen de WML van toepassing is en welke beloning dan geldt. Inmiddels zijn in augustus 2024 zijn de gesprekken weer opgestart. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen over de WML.