Polen neemt voorzitterschap over van Hongarije

Met de start van het nieuwe jaar heeft Polen het voorzitterschap van de Europese Raad overgenomen van Hongarije. Dit roulerende voorzitterschap wisselt elke zes maanden, zodat alle 27 lidstaten de kans krijgen om deze belangrijke rol te vervullen. Tegelijkertijd markeert deze overgang de start van een nieuwe zogenoemde ‘trojka’, een samenwerking tussen de drie lidstaten die elkaar opvolgen in het voorzitterschap. De aankomende trojka bestaat uit Polen, Denemarken en Cyprus.

In dit artikel kijken we terug op de meest recente maritieme ontwikkelingen uit de afgelopen raadsvergaderingen onder het Hongaarse voorzitterschap en werpen we een blik vooruit op het Poolse voorzitterschap en het programma van de komende trojka.

Voorafgaand aan het Hongaarse Voorzitterschap werd al duidelijk dat het versterken van het concurrentievermogen van de Europese Unie door de lidstaten als belangrijkste prioriteit werd gezien.

Deze gezamenlijk ambitie werd onderstreept in de Budapest Declaration, een verklaring waarin de 27 lidstaten afspraken maakten om te werken aan 12 speerpunten ter bevordering van het concurrentievermogen van de Unie. Het verbeteren van het ondernemingsklimaat door regeldruk te verminderen staat daarin onder meer centraal en is voor Nederlandse reders een welkome prioriteit.

Ook hebben de lidstaten in het kader van concurrentievermogen gesproken over een Europese Maritieme Industrie Strategie. Het maritiem cluster is van strategische waarde voor de EU en daarmee ook het internationale concurrentievermogen.

Het is te verwachten dat het Poolse voorzitterschap deze strategie verder wil vormgeven. Verder erkennen de lidstaten het belang van voldoende schone brandstoffen als belangrijke voorwaarde voor het opnemen van zeeschepen in de Energy Taxation Directive, zodat de Europese zeevaart wereldwijd concurrerend kan opereren. Ook dit dossier zal naar verwachting op de agenda van het Poolse voorzitterschap staan. 

Verder ziet het ernaar uit dat op de maritieme agenda van het Poolse voorzitterschap maritieme kennis en vaardigheden een belangrijk speerpunt zal zijn.  En wat betreft weerbaarheid lijkt het voorzitterschap zich vooral te richten op het versterken van de robuustheid van zeeschepen èn de bijbehorende infrastructuur tegen verstoringen door onder meer klimaatverandering, cyberaanvallen of fysieke aanvallen.

Zeeschepen moeten immers hun essentiële rol op zee kunnen blijven vervullen. Tenslotte hoopt het land dat de Raad onder haar voorzitterschap instemt met de herziening van de bevoegdheden van het European Maritime Safety Agency (EMSA), waarmee het laatste onderdeel van het Maritime Safety Package zou worden afgerond.

Met de aanvang van het Poolse voorzitterschap, het eerste land van de drieluik met Denemarken en Cyprus, zullen drie maritiem georiënteerde voorzitters de agenda van de Raad vormgeven. In het gezamenlijke programma van het de trojka wordt daarom onder meer benadrukt dat de vrije en veilige navigatie in de Rode Zee, de Zwarte Zee en de Oostzee gegarandeerd moet blijven.

Tot slot zullen deze voorzitters de basis leggen voor de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader 2028-2034, waarin de prioriteiten van de Unie weerspiegeld moeten worden. We zullen de aanpak van Polen, Denemarken en Cyprus volgen en houden u op de hoogte van verdere ontwikkelingen in de Europese Raad die van invloed zijn op Nederlandse reders.